مشهورترین هنرمندانی که از ایران مهاجرت کردند 

در اینبخش مشهور ترین هنرمندانی کـه از ایران مهاجرت کردند رابه شـما معرفی می‌کنیم. داستان مهاجرت هنرمندان ایرانی بـه بيرون از کشور از قبل بـه وقوع پیوستن انقلاب اسلامی شروع شد. تعداد زیادی از انها رابه نام «لس آنجلسی» می شناسیم. اما دلیل مهاجرت آن ها چیست؟ این هنرمندان در غربت و دوری از میهن شان چـه نوع زندگی دارند؟ در ادامه بیشتر صحبت می‌کنیم. با پارس ناز همراه باشید.

گلشیفته فراهانی

با فیلم «درخت گلابی» بـه کارگردانی داریوش مهرجویی بـه سینمای کشور ایران معرفی شد. او درسال ۸۷ دست بـه تصمیم عجیبی زد کـه در زمان خودش حسابی خبرساز شد. آن هم مهاجرت گلشیفته بـه هالیوود برای همبازی شدن با لئوناردو دی‌کاپریو برای چند سکانس کوتاه در فیلم «ریدلی اسکات» بود کـه در نهایت منجر بـه ترک همیشگی این بازیگر از ایران شد.

ازهمان ابتدا خیلیها تصور می کردند حضور گلشیفته فراهانی در هالیوود حتماً روزگار پررونقی رابه لحاظ سینمایی برای این بازیگر ایرانی رقم خواهد زد، اما بعد از گذشت چند سال بجای آثار سینمایی، حاشیه‌هایي مثل برهنگی و عکس گرفتن کنار ستاره‌هاي هالیوود بود کـه اسم وی را بین مردم سر زبان‌ها می‌انداخت.

رامسین، پردیس، چکامه و دیگران

همین چند سال پیش بود کـه موج مهاجرت بازیگران تلویزیونی بـه شبکه پارسی زبان جم در ترکیه قوت گرفت. از رابعه اسکویی گرفته تا چکامه چمن‌ماه، پردیس افکاری و رامسین کبریتی کـه هرکدام از چهره‌هاي شناخته شده تلویزیون بـه شمار می‌رفتند.

تب مهاجرتی کـه عده زیادی علت آنرا بیکاری و مشکلات مالی عنوان کردند؛ برای همین شبکه جم‌تی‌وی کـه قرار بود آینده بهتری رابه لحاظ کاری برای این بازیگران ترک میهن کرده رقم بزند روز‌هاي چندان روشنی را پیش رویشان نگذاشت.

تا جاییکه تب و تاب این اتفاق بعد از ساخت چند برنامه تلویزیونی فروکش کرد و دیگر اثری از حضور پررنگ آن‌ها دراین شبکه نبود. در نهایت کار بـه جایی رسید کـه حتی زمزمه تقاضای تعدادی ازآن‌ها برای بازگشت بـه ایران نیز از گوشه و کنار شنیده شد.

مهدی مظلومی

مجموعه «بدون شرح» و «زندگی بـه شرط خنده» از مشهور‌ترین سریال‌هایي بود کـه مهدی مظلومی در ایران کارگردانی آن رابه عهده داشت. مظلومی هم جزو آن دسته از افرادی بود کـه اینبار در قالب کارگردان تصمیم گرفت ایران رابه مقصد ترکیه برای ساخت سریال در شبکه جم‌تی‌وی ترک کند. او بعد از این رفتن در صفحه اینستاگرامش نوشت: «مـن فیلمسازم پس هر کجای این جهان بتوانم فیلم می‌سازم …

او ادامه داد: برای مـن حرفی کـه می زنم مهم اسـت و کسانی کـه فضای آزاد برای حرف زدن فراهم میکنند.»، اما مظلومی باوجود ساختن چند مجموعه دراین شبکه تلویزیونی و حتی ساخت سریالی بنام «شهرقشنگ» کـه نام آنرا هم از سریال «بدون شرح» در ایران وام گرفته بود نه تنها بـه پیشرفتی دست پیدا نکرد کـه حتی ساخت این مجموعه‌ها بـه لحاظ کیفیت نیز برایش یک پسرفت محسوب میشد.

صدف طاهریان

سال ۹۴ بود کـه انتشار یک فیلم در فضای خبری حسابی سر و صدا کرد و رسانه‌ ها بـه‌واسطه آن اعلام کردند کـه یک بازیگر ایرانی بنام «صدف طاهریان» برای پیوستن بـه شبکه جم از کشور خارج شده بازیگری کـه نه فقط مردم عادی کـه حتی اهالی فرهنگ و رسانه هم اسم وی را تا بحال نشنیده بودند.

بعد‌ها کاشف بـه عمل آمد کـه این خانم بـه اصطلاح بازیگر جز تجربه یکی دو نقش کوتاه در چند فیلم سینمایی تجربه چندان دیگری در سینمای کشور ایران نداشته اسـت. نکته تعجب برانگیز ماجرا اینجاست شخصیتی کـه علت رفتنش از ایران را فساد در سینمای کشور ایران اعلام کرده بود حالا بجای بازیگری، بخاطر عکس‌هاي عریان جلوی دوربین بین کاربران فضای مجازی شناخته میشود.

مهدی رستم‌پور

اهالی ورزش وی را بـه واسطه گزارش‌هاي ورزشی‌اش در شبکه خبر، رادیو ورزش و شبکه جام‌جم می‌شناسند. خبرنگاری کـه سال ۲۰۰۹ بعد از اعزام بـه مسابقات جهانی کشتی در دانمارک بـه کشور بازنگشت و از همان جا در خواست پناهندگی داد.

رستم‌پور کـه روزی بعنوان تحلیلگر در مطبوعات ایران قلم می‌زد ودر شبکه‌هاي مختلف تلویزیون مشغول بکار بود بعد از مهاجرت بعنوان خبرنگار آزاد با شبکه‌هایي مثل رادیو فردا و بی‌بی‌سی پارسی همکاری می کند. او کـه زمانی امید می‌رفت جزو گزارشگران خوب ورزشی بـه ویژه در عرصه کشتی باشد سودای بيرون از کشور بـه سرش زد و شد آن انچه کـه شد!

کامران ملک‌ مطیعی

بیشتر مـا وی را با نقش «پزشک» در سریال زیرآسمان شهر می‌شناسیم، سریال نود شبی کـه در زمان خودش حسابی گل کرد آن قدر کـه مردم هنوز هم بعد از گذشت قریب بـه ۲۰ سال شخصیت‌ها و تکه کلام‌هاي وی را خوب بـه‌یاد دارند. غیر از این ملک مطیعی در مجموعه‌هاي پرطرفداری مثل «پهلوان نمی‌میرند» و «قطار ابدی» نیز در تلویزیون بازی کرده بود.

او در ایران کنار بازیگری کار اجرا و گویندگی را هم تجربه میکرد، اما در اوایل دهه ۸۰ تصمیم بـه مهاجرت گرفت ودر رادیو فردا مشغول بکار شد. اما این روز‌ها کمتر کسی از بین مردم وکوچه بازار از کار‌هاي او در کشور آمریکا خبر دارد و هنوز هم بیشتر مردم کامران ملک‌مطیعی رابا سریال‌هاي تلویزیونی‌اش در داخل ایران بـه‌یاد می‌آورند.

محمد حسینی

او مشهور‌ترین چهره تلویزیونی بود کـه رفتنش سر و صدای زیادی کرد. کسیکه مردم وی را بـه‌واسطه اجرا‌هاي دونفره‌اش با کاظم احمدزاده خوب بـه‌یاد دارند. از شب بخیر تهران گرفته تا مسابقه بزرگ، مهتاب، سیمرغ و… اواخر دهه ۸۰ سید محمد حسینی درست در دوران اوج کاری‌اش در تلویزیون ایران و زمانی کـه بعنوان گران قیمت‌ترین مجری صدا و سیما شناخته می ‌شد از کشور رفت و با مهاجرت بـه ایالات امریکا در برنامه‌هاي ماهواره‌اي مشغول بکار شد.

این در حالی بود کـه او باوجود نداشتن چارچوب و خط قرمز‌هاي مرسوم هم هرگز نتوانست حتی ذره‌اي از محبوبیت‌ها و موفقیت‌هایي راکه در داخل کشور بـه دست آورده بود، تکرار کند. تا جاییکه حرف‌هاي تند و تیز سیاسی هم دراین زمینه کمک چندانی بـه حسینی نکرد؛ حتی اجرا‌هاي او رفته رفته رنگ و بوی جنون بخود گرفت.

رابعه اسکویی

او یکی از کسانی اسـت کـه بعد از رفتن بـه شبکه جم مدت زمان زیاد طول نکشید کـه از این مهاجرت صراحتا ابراز پشیمانی کرد و گفت کـه قصد بازگشت بـه ایران را دارد تا جاییکه اسکویی رفتنش بـه شبکه جم را یک دیوانگی بزرگ خواند. رفتنی کـه خودش علت آنرا مشکلات مالی و بیکاری عنوان کرد. اسکویی سال گذشته بـه ایران برگشت و با بازی در سریال گاندو مجددا فعالیتش را در ایران آغاز کرد.

علی زندی‌ فر

چهره وی را با گویندگی پای ثابت اخبار جوانه‌ها بخاطر داریم. کسیکه بعدتر تک و توک در اخبار ورزشی و برنامه‌هاي تلویزیونی شبکه سه تلویزیونی هم دیده شد. زندی فر هرچند در ایران هم چندان چهره شناخته‌شده‌اي نبود، اما دو سه سال پیش بود از ایران مهاجرت کرد و بـه ایالات امریکا رفت تا درکنار محمد حسینی و اجرای «رادیو پستو» طعم تلخ شکست در حوزه رسانه را تجربه کند.

فرشید منافی

مخاطبان پر و پاقرص رادیو جوان قطعا با برنامه‌هاي فرشید منافی خاطرات زیادی دارند. کسیکه با برنامه روی خط جوانی آن قدر هوادار پیدا کرد کـه خیلیها معتقد بودند طرفداران برنامه منافی از لحاظ تعداد شنونده حتی بـه مخاطبان تلویزیونی هم پهلو میزند.

اما منافی هم مثل سید محمد حسینی در دوران اوج فعالیت‌هاي کاری‌اش از ایران رفت تا در رادیو فردا مشغول بکار شود. او در حال حاضر در برنامه «رادیو پس‌فردا» مشغول بکار اسـت و خیلی از کارشناسان این حوزه بر این باورند کـه فرشید منافی هم باوجود استعداد بالایش در زمینه اجرا و گویندگی هیچ‌وقت نتوانست در جذب مخاطب موفق عمل کند.

حنانه شهشهانی

خیلیها دورترین تصویری کـه از حنانه شهشهانی در ذهن شان دارند بـه سریال تلویزیونی «یک مشت پر عقاب» برمی‌گردد. بازیگری کـه در سریال‌هاي پرطرفداری مثل «ترانه مادری» ایفای نقش کرد و بـه دنبال آن در ذهن مخاطبان تلویزیونی بـه یک چهره آشنا تبدیل شد. اما مهمترین اثری کـه خیلی هایمان از شهشهانی بخاطر داریم مربوط بـه سریال «کلاه پهلوی» اسـت. مجموعه‌اي درباره کشف حجاب دوران رضا شاه در ایران.

اثری کـه اتفاقا بخاطر موضوعی کـه داشت خبر مهاجرت و کشف حجاب شهشهانی را حسابی پررنگ کرد و واکنش‌هاي زیادی رابه دنبال داشت. خبر رفتن شهشهانی از ایران با شایعه بازیگری برای شبکه جم همراه شد کـه خود او آنرا تکذیب کرد. شهشهانی این روز‌ها باوجود نوشتن عنوان بازیگر، بالای صفحه شخصی‌اش بیشتر بعنوان یک مدل با لباس‌هاي نیمه‌عریان در فضای مجازی شناخته می شود تا یک هنرپیشه.

و اما دلایل مهاجرت ایرانیان چه چیزهایی است؟

حدود 10 سال پیش مهاجرت ایرانی‌ها بیشتر حول و حوش نخبه‌ها بودو عبارت «فرار مغزها» از همین جا بر سر زبان‌ها افتاد. در همه ی این‌ سالها قشر مرفه جامعه هم امکان مهاجرت بـه کشور هـای اروپایی و آمریکایی را داشت اما حالا روی دیگر سکه رو شده اسـت؛ نه نخبه‌ها و نه ثروتمندان کـه قشر متوسط هم بـه جمع قبلی‌ها اضافه شده‌اند و آینده‌شان را در خارج از مرزهای ایران جستجو می کنند.

اما این همه ی ماجرا نیست. تا چند سال پیش اکثر کسانی کـه تصمیم بـه مهاجرت می گرفتند در بازه سنی ۲۵ تا ۳۰سالگی بودند، یعنی وقتی کـه مدرک کارشناسی را از دانشگاه اخذ میکردند و برای ورود بـه بازار کار با مشکلاتی روبه‌رو میشدند اما درسال‌هاي اخیر با سری بـه کلاس‌هاي زبان‌هاي خارجی متوجه می شویم کـه این تصمیم بـه رده‌هاي سنی پایینتر کاهش یافته اسـت.

بـه عبارت دیگر، حالا دانشجویان مقطع لیسانس کـه اغلب متولدین سال‌هاي ۷۵ تا ۷۸ هستند بـه جمع قبلی‌ها ملحق شده‌اند و برای این تصمیم خود هم دلایل مختلفی را بیان می کنند. «محبوبه» مادر دو فرزند ۱۹ و ۱۷ساله اسـت. او می گوید: «دو سالی هست کـه دخترم زبان آلمانی را آموزش می بیند چراکه مـن و پدرش آینده وی را دراین کشور بهتر میبینیم.

کارهای سفارت وی را هم انجام داده‌ایم و اگر چـه کمی نگرانی‌ از سن کم او داریم اما امیدواریم با فرستادن او بـه کشور پیشرفته‌اي هم چون کشور آلمان آینده خوبی را برای او رقم بزنیم.» «مریم» دیگر شهروندی اسـت کـه مقصد او هم کشور آلمان اسـت و ۲۰سال سن دارد، میگوید: «بدلیل مشکلات اجتماعی و فرهنگی از یکسال پیش تصمیم بـه مهاجرت گرفتم و درحال حاضر زبان آلمانی را می‌آموزم.»

خسته نخواهم شد

«پویا» هم کـه همکلاسی «مریم» اسـت دراین‌باره وضیح میدهد: «برای موقعیت بهتر کاری و تحصیلی و زندگی بهتر درحال تلاش برای گرفتن ویزای کشور کشور آلمان هستم برای همین چهار ماهی هست کـه بـه کلاس زبان می آیم. این تلاش‌ها درحالی اسـت کـه مشکلات زیادی بر سر ویزا گرفتن وجوددارد.

وقت دادن عجیب‌وغریب سفارت یکی از انها اسـت چراکه یکسال طول میکشد تا نوبتم شود. در چنین وضعی دلال‌ها و انسان‌هاي سودجویی هم هستند کـه بـه‌طرز عجیبی میتوانند وقت سفارت بگیرند و کار خودشان و مـا را راه بیندازند. با همه ی این مشکلات، خسته نخواهم شد.»

سیستم بسته اداری و مشکلات گسترده اقتصادی

دراین میان، «سامان» دیگر شهروندی اسـت کـه دوره کارشناسی‌ارشد خودرا در مالزی گذرانده و دو سالی هست کـه بـه ایران بازگشته اسـت اما باز هم قصد مهاجرت دارد. او درباره علت تصمیم دوباره‌اش میگوید: «بدلیل سیستم بسته اداری «رابطه‌اي» و مشکلات گسترده اقتصادی ترجیح میدهم ایران را بار دیگر ترک و بـه یکی از کشور هـای آمریکای‌شمالی مهاجرت کنم. از همین‌رو اسـت کـه سال‌هاست کـه زبان انگلیسی را می‌آموزم.»

۶سال اسـت کـه دنبال کارهای مهاجرتم

«حسین» همدیگر شهروندی اسـت کـه با ۳۶سال سن تصمیم بـه مهاجرت دارد. او در توضیح علت تصمیمش میگوید: بدلیل وضع نامشخص اقتصادی از ۶سال قبل برای مهاجرت بـه کانادا اقدام کرده‌ام اما تا کنون نتیجه‌اي نگرفته‌ام، مشکلات زیادی بر سر راه وجوددارد کـه بیشتر بـه سیستم داخل ایران مربوط میشود، با این حال مصر بـه رفتن از ایران هستم.»

افزایش روزافزون تعداد متقاضیان

«مینا» نیز هم چون «حسین» درباره علت مهاجرتش بـه مواردی مانند عدم ثبات اقتصادی، سیاسی و آینده مبهم ایران اشاره می کند و میگوید: «شرایط فرهنگی کنونی و عدم برخورداری از حداقل‌ترین آزادی‌ها فکر مهاجرت بـه کشور آلمان را در ذهنم انداخت.

برای همین از حدود یکسال پیش کارهای مهاجرتم را آغاز کردم و البته متاسفانه مراحل انجام امور مربوط بـه گفتگو و ویزای سفارت کشور آلمان در ایران، وقت‌گیر و طاقت‌فرسا اسـت. افزایش روزافزون تعداد متقاضیان ورود بـه کشور آلمان و عدم نظم و اطلاعات انها بـه این مشکلات دامن میزند. قیمت ارز هم کـه بسیار نوسان دارد درحالی کـه تمکن مالی، هزینه ویزا و حتی آزمون‌هاي زبان بـه شدت وابسته بـه نرخ ارز اسـت.»

او کـه در مراحل پایانی اخذ ویزا اسـت، توضیح می دهد: «بـه همه ی این‌ها، یادگیری زبان سخت آلمانی را هم باید اضافه کرد. سر و کار داشتن با اداره‌هاي مختلف و درگیر شدن با بروکراسی اداری از دیگر مشکلات اسـت مثلاً آزادسازی مدرک تحصیلی دانشجویان دانشگاه سراسری. با این حال مشکلات را پشت سر می‌گذرام تا آینده‌ام را تضمین کنم.»

70 تا 80 درصد تحصیلکرده و متخصص اند

اظهارات مردمی نشان می دهد کـه باوجود همه ی مشکلات بر سر مهاجرت از ایران بدلیل افزایش تقاضا، با این حال خیلی از انها انگیزه بالایی دارند تا درسال‌هاي بعدی تحصیل و کار را دریک کشور پیشرفته دنبال کنند. هرچند مسئولان هر از گاهی اعلام میکنند کـه میزان خروج قشر تحصیلکرده از ایران بالا نیست اما آمارهای داخلی نشان میدهد سالانه حدود ۶۰هزار نفر از ایران مهاجرت میکنند.

آمار سازمان ملل و صندوق بین‌ المللی پول، آنرا ۱۵۰هزار تا ۱۸۰هزار نفر برآورد کرده کـه ۷۰ تا ۸۰درصد آن ها قشر تحصیلکرده و متخصص هستند. هم چنین بنابر آمارهای مجلس، وزارت آموزش‌وپرورش و غیره ۷۰درصد از رتبه‌هاي برتر کنکور، المپیادی‌ها و مدال‌آوران علمی از کشور خارج شده‌اند. وقتی بین جمعیت، منابع و امکانات تعادلی وجود نداشته باشد این میزان مهاجرت دور از ذهن نیست.

وجود مشکلات اقتصادی و سیاسی از دیگر مواردی اسـت کـه موجب شده آنهایی کـه تمایل بـه مهاجرت دارند آن ها را از عمده دلایل تصمیم خود بیان کنند. ضمن این کـه آلودگی هوا در شهر هـای بزرگ و معضلات زیست‌محیطی را هم باید بـه دیگر مشکلات اضافه کرد. در واقع، آنهایی کـه بـه صورت مداوم وضع کشور را رصد می کنند میدانند مشکلات زیادی آینده ایران رابا خطر مواجه میکند.